شرکت کاسپین برای شناسایی و جلوگیری از وقوع تخلفات بانکی، سامانه کشف تخلف و تقلب خود را راه‌اندازی کرده است. این سامانه کشف تخلف بانکی که از سال ۱۳۹۹ فعالیتش را آغاز کرده، هنوز در حال ‌توسعه است. این سامانه از اس‌ای‌اس(SAS)، سامانه مشهور کشف تقلب الگوبرداری کرده است.

علیرضا بادامچی، مدیر پروژه سامانه کشف تخلف شرکت کاسپین، با اشاره به عملکرد این سامانه می‌گوید: «سامانه کشف تخلف کاسپین بر اساس الگوریتم‌ها و استانداردهای معتبر و علمی طراحی‌ شده و تمامی قابلیت‌های مورد نیاز برای یک سامانه کشف تقلب در آن وجود دارد. این سامانه از تکنیک‌های مختلف داده‌کاوی به‌صورت ترکیبی استفاده می‌کند و دارای قابلیت افزودن قواعد جدید بدون نیاز به دانش برنامه‌نویسی است.»

بادامچی با بیان اینکه شناسایی همه تخلف‌ها با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین انجام می‌شود، ادامه می‌دهد: «الگوریتم‌هایی که سامانه کشف تخلف کاسپین برای بررسی موارد شبهه‌‌برانگیز به کار می‌گیرد، یکسان نیست و با توجه به ماهیت و زیرساخت موضوع انتخاب می‌شود.»

بادامچی ضمن بیان اینکه سامانه هنوز تکمیل‌ نشده، می‌گوید: «حدود ۱۵۰ مورد تخلف تاکنون کشف ‌شده است. پیش از استفاده از این سامانه، تقلب‌ها به‌صورت شهودی یا با گزارش کاربران کشف می‌شدند، نه به‌صورت هوشمند .»

او اضافه می‌کند: «تقلب‌های کارتی، تقلب‌های چک، تقلب پایانه‌ها، پمپاژ تراکنش، تقلب‌های قمار، تخلفات کارمندان و کارکنان بانک، تقلب‌های ساتنا و پایا از مواردی هستند که سامانه کاسپین قابلیت شناسایی‌شان را دارد.»

کاسپین ۴۰ پایانه فروشگاهی متخلف را شناسایی کرده است

بادامچی با اشاره به انواع تخلف‌ها می‌گوید: «تخلف‌ها به دو دسته هسته داخلی و هسته خارجی تقسیم می‌شوند؛ هسته داخلی شامل ماژول‌های تحلیل آفلاین ریسک عملیات کاربران، کشف بر اساس قواعد کسب‌وکار داخلی، پیشگیری آنلاین تقلب کارمندان و کاربران، کشف تخلف سرویس‌ها و سیستم‌هاست. عمده تخلف‌های داخلی بیشتر از سمت کارکنان بانک و شعب اتفاق می‌افتد. الگوریتم‌های این بخش با این استدلال که کارمندان به محل کارشان بازمی‌گردند، آنلاین انتخاب‌ نشده‌ و ممکن است ساعتی یا حتی روزانه بررسی شود. در حالی که الگوریتم‌های مورد استفاده در هسته خارجی که شامل کشف توالی تراکنش، کشف قمار، تحلیل آنلاین ریسک تخلف‌ها، پیشگیری تخلف کارتی، کشف تخلف ساتنا و پایا و کشف تخلف چک است، آنلاین هستند.»

بادامچی درباره اهمیت تقسیم‌بندی هسته‌ها می‌گوید: «هسته‌ها برای زمان فروش سامانه به بانک‌ها طراحی ‌شده‌اند. این قابلیت به بانک‌ها کمک می‌کند تا فقط ماژول‌های مورد نظر خود را خریداری کنند، نه کل سیستم را.»

بادامچی در خصوص قابلیت پمپاژ تراکنش این سامانه می‌گوید: «بانک‌ها با پی‌اس‌پی‌ها همکاری می‌کنند، دستگاه پوز دارند و دستگاه‌شان به ‌حساب بانک متصل است. بانک هم به ازای هر تعداد تراکنش به شرکت پرداختی پول می‌پردازد. یکی از قابلیت‌های سامانه کشف تخلف کاسپین پمپاژ تراکنش است. کاسپین تاکنون به ‌وسیله پمپاژ تراکنش ۴۰ پایانه فروشگاهی متخلف را شناسایی و جمع‌آوری کرده است. در مواردی دیده ‌شده که در طول یک روز، کارتی با یک دستگاه چهار هزار تراکنش انجام داده است. این دسته از متخلفان تراکنش ۱۰ هزار تومانی را به ۱۰ تراکنش هزار تومانی تبدیل می‌کنند.»

او با اشاره به روش شناسایی تقلب‌ها می‌گوید: «تیم سامانه کشف تخلف کاسپین یک سال، هر هفته، جلسات بی‌وقفه‌ای را با کارشناسان امنیت، کارشناسان بازرسی و کارشناسان فناوری اطلاعات بانک برگزار کرد. در این جلسات رفتارهایی که پتانسیل تبدیل‌شدن به تخلف دارند، شناسایی و در سیستم به‌عنوان رفتارهای مشکوک تعریف و مدل‌سازی شدند. بررسی‌های ما ادامه دارد، زیرا متخلف همیشه یک قدم از سیستم کشف تخلف جلوتر است.»

بادامچی ادامه می‌دهد: «برای توسعه سیستم کشف تخلف کاسپین بخشنامه‌های بانک مرکزی را بررسی و مصوبات موجود را اعمال کردیم. همچنین حدود ۲۰۰ قاعده از قوانین کسب‌وکار را که ممکن است دستخوش تخلف شوند، جمع‌آوری کردیم.»

او در خصوص اهمیت خوشه‌بندی می‌گوید: «اگر حجم تراکنش‌های یک فرد نسبت به گذشته ناگهان تغییر کند. رفتار او با پروفایلش در بانک هم‌خوانی ندارد و مشکوک شمرده می‌شود. متخلفان که از این  موضوع آگاه هستند، سعی می‌کنند رفتارشان را عادی جلوه دهند و کم‌کم میزان تراکنش‌های خود را بالا ببرد. در این حالت، شاید میزان حجمی تراکنش فرد با پروفایل و سقف حساب و رفتارش هم‌خوانی داشته باشد، اما با خوشه‌ای که در آن قرار گرفته، هم‌خوانی نخواهد داشت.»

بادامچی ادامه می‌دهد: «برای بررسی نتیجه با سامانه بازرسی تعامل داریم، سیستم ابتدا تقلب را شناسایی و سپس به سامانه بازرسی ارسال می‌کند. مورد مشکوک با پروفایل فرد در شعب مقایسه و در پایان مشخص می‌شود مسئله واقعاً تقلب بوده است یا خیر.»

بادامچی درباره کشف قمار کاسپین نیز توضیح می‌دهد: «سامانه کشف تخلف کاسپین قمارخانه‌داران و  افرادی را که در تخلفات قمار شرکت می‌کنند، شناسایی می‌کند. تیم کاسپین در این زمینه از الگوریتم‌های سوپروایزر و درخت تصمیم‌گیری استفاده کرده است. کاسپین به کمک دیتاهای ارائه‌شده از بانک مرکزی، رفتار افراد را با هوش مصنوعی شبیه‌سازی کرده است. ناگفته نماند سیستم قمار کاسپین با دقت ۹۵درصدی تخلفات را تشخیص می‌دهد.»

او در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: «بانک پارسیان در حال حاضر از سامانه کشف تخلف کاسپین استفاده می‌کند. همچنین قرار است به‌زودی با بانک‌های دیگر همکاری داشته باشیم.»

منبع خبر: راه پرداخت